Jónína Guðrún Sigríður minntist móður sinnar í Lögbergi-Heimskringlu, 13. júní, 1963. Í greininni kemur fram að hún hafi mikið skrifað alla tíð og margt af því var gefið út. Árið 1937 kom út á Íslandi smasagnasafn, Þráðarspottar, Pebbles on the Beach í Manitoba 1936 og In Days Gone By, Devon árið 1955.
Minningar um móður mína
Rannveigu K. G. Sigbjörnsson
,,16. febrúar 1963 rann upp sá dagur, kaldur og sólskinslítill, sem ég hafði alla æfi kviðið fyrir. Það var dagurinn sem hún móðir mín dó. En ég var þakklát fyrir hvað lengi á leið er komið, því hún var orðin áttatíu og tveggja ára gömul. Móðir mín var fædd í Bolungarvík á Vestur-Íslandi 2. desember, 1880. Móðir hennar hét Steinunn Bergsdóttir og var ættuð úr Arnardal. Saga þeirra er mikil rauna saga. Faðir hennar hét Guðmundur Guðmundsson og hún sagði mér að hann hefði verið ættaður úr Breiðafirði. Fósturforeldrar hennar, sem henni þótti mjög vænt um, hétu Guðrún Hallgrímsdóttir og Jón Sakaríasson. Faðir hennar kom henni fyrir hjá þeim og gengu þau henni í foreldra stað. Það var vanalegt fyrir börn á þeim dögum á Íslandi að læra að lesa og skrifa heima. Faðir mömmu kenndi henni að draga til stafs og fósturforeldrar hennar borguðu skólakennaranum á Ísafirði, Eggert Jochumssyni fyrir að kenna henni skrift og reikning í klukkutíma á hverju kvöldi. Þessum hr. Jochumsyni datt í hug að gott væri að fá þessa litlu stúlku til að hjálpa konu sinni að passa börnin. Svoleiðis var það að móðir mín byrjaði að vinna fyrir sér tíu ára gömul. Þrettán ára fór hún í ársvist í Hnífsdal og var þar í næstu sjö árin, flest af þessu hjá Sigurði Þorvarðssyni og Halldóru Sveinsdóttur, konu hans. Sagði mamma sjálf: ,,Ég var æfinlega hjá myndarlegu fólki og allir þeir og þær, er áttu yfir mér að segja voru mér góðir. Ég þoldi samt ekki þessa tegund lífs lengur. Ég gat ekki lifað nema að hljóta einhverja meiri þekkingu en ég hafði og sjá eitthvað meira af heiminum.” Þetta var orsökin fyrir því að hún réðist í það að fara á kvennaskólann í Reykjavík.”
Frá æskustöðvum til Reykjavíkur
Þóra Melsted Mynd Héraðsskjalasafn A-Húnvetninga
,,Það var meir en lítið erfiði fyrir stúlkur að stíga svo stórt spor í þá daga. Fólk var ráðið í ársvinnu, en sent út í ,,sumarvinnu”. Því var borgað fyrir þá vinnu en kaupið gekk til húsbóndans. Árskaupið fyrsta árið sem hún vann var fjórtán krónur, og síðasta árið fjörutíu fjörutíu krónur. Stígvélaskór kostuðu sjö krónur og sjalklútur tvær og hálfa krónu. Það var auðséð á þessu að manneskjan vann aðeins fyrir borði og fatnaði, mest af því slit föt. Góður vinur móður minnar, Ingibjörg Halldórsdóttir í Búð á Ísafirði, lánaði henni áttatíu krónur, og hún hafði líka sumarkaupið, sextíu krónur. Ekki veit ég af hverju hún fékk að eiga þær sjálf. Margar bjartar minningar átti hún frá þeim dögum, bæði frá Hnífsdal og Hafrafelli, þar sem hún var í sumarvinnu. Húsbændur þar voru Guðmundur Oddsson og Ólöf Sveinsdóttir, systir húsfreyjunnar í hnífsdal, og börn þeirra voru henni sem systkini. Heima í Hnífsdal kenndi hún börnunum og og varð að lesa á undan þeim til þess að geta það. Á kvöldin las hún fyrir fólkið í baðstofunni þar sem það sat við ullarvinnu. Biblíuna og gömlu sögurnar og húslestra. Veturinn áður en hún fermdist var hún í barnaskóla hjá Karli Olgeirssyni og las dönsku hjá honum í hjáverkum. Hann setti upp söngfélag á sunnudagskvöldum fyrir unga fólkið og var henni ánægja af því að mega vera þar. Líka hafði húnn gott af að fara, aftur á sunnudagskvöldunum að læra hannyrðir og tungumál hjá Þorbjörgu Friðriksdóttur, sem veitti dálitla stundakennslu í þessum greinum. Um haustið 1901 fór hún til Reykjavíkur á kvennaskólann. Frú Melsteð var fyrir þessum skóla sem hún og maður hennar, Páll Melsteð höfðu stofnað. En á afmælisdag mömmu er hún varð tuttugu og eins árs var hún flutt á Reykjavíkur spítalann með taugaveiki og hún lá í henni mikið af vetrinum. Skömmu fyrir páska komst hún aftur í skólann. Hún las íslenzku, dönsku, ensku og sögu og fékk áa einkunn í vor prófunum. Frú Melsteð bauð henni að vera hjá þeim um sumarið, þar sem hún var svo lömuð eftir taugaveikina. Fröken Sigríður Ólafsson, dóttir Jóns Ólafssonar skálds, sem hafði verið ensku kennarinn við kvennaskólann gaf henni tíma í ensku um sumarið. En það var ekki mögulegt fyrir hana að halda áfram við skólann þó að hún hefði getað klárað hann þann vetur og þá verið viss um að fá góða stöðu. Það var þess vegna að hún afréð að fara til Ameríku. Bæði frú Melsteð og og Ólafía Jóhannsdóttir reyndu að telja hana af því en hún gat ekki hugsað til að fara út í óbrotna vinnu aftur. Íoktóbermánuði sté hún um borð skipinu ,,Ceres”, og höfðu Þorsteinn Davíðsson og kona hans umsjón yfir þessum hóp sem var á vesturleið – til Winnipeg í Manitoba.”
Winnipeg
Wesley College í Winnipeg Mynd MHS
,,Þegar þangað kom tók Olga Skaptfeld, (Olga María Vilhjálmsdóttir) kona Hreiðars Skaptfeld (Hreiðar Hreiðarsson), á móti henni en hún var sú eina manneskjan sem mamma þekkti. Hún fór undir eins í vinnu hjá fólki af enskum ættum til þess að læra betur að tala ensku. Enska frúin réði ekki við Rannveigar nafnið og eftir það var mamma kölluð Kristín þó gamlir vinir kölluðu hana ennþá ,,Veigu”. Mig minnir að hún hafi verið hjá þessu fólki í tvö ár. Þaðan fór hún á “coveralls” verkstofu og eftir hún hafði unnið þar um tíma varð hún yfirlits kona yfir hinum stúlkunum. Þessi vinna var betur borguð en húsverkin. En hana langaði að komast í skóla, helst Wesley College en það var ekki hægt. Hún hafði gengið á kvöldskóla og fór nú á Business College í nokkra mánuði. Eftir það vann hún á skrifstofu en það var ekki í mörg ár því þá giftist hún föður mínum, Sigurði Sigbjörnssyni frá Ytri Núpi í Vopnafirði.”
Vatnabyggð
,,Veturinn 1906 fór pabbi vestur til Leslie Saskatchewan og þrír bræður hans og faðir þeirra og tóku þeir heimilisréttarlönd í grennd við bæinn. Margt af fólkinu í byggðinni var íslenzkt og komu frá Winnipeg, þegar járnbrautin náði til Leslie. Þar var líka fólk af írskum ættum, og endkum og skozkum. Fyrir austan okkur var Foam Lake byggðin sem var mikið til íslenzk og hafði það fólk sezt að áður en járnbrautin kom. Fyrir vestan náði íslenzka byggðin til Wynyard og Kandahar. Næsta vetur, þegar búið var að byggja fór mamma með mig, fárra vikna gamla og Jóhönnu, systur afa míns. Foreldrar mínir byrjuðu búskap á heimilinu sem þau áttu næstu fjörutíu og þrjú árin. Þar voru systur mínar Guðrún og Jóhanna fæddar. Og þangað kom Hrefna Alice 1930, þá fjögra ára. Guðrún er gift William Dunlop frá Foam Lake og er barnaskólakennari í Wynyard. Þau eiga tvö börn og þrjú barnabörn. Jóhanna er ógift, Alice er gift Thomas Allan í New Westminster, B.C. Ég er gift Carl Inglehart frá North Portal og við eigum þrjú börn og eigum heima í Shellbrook nálægt Prince Albert. Það var mikið af myndarlegu og skemmtilegu fólki í byggðinni þegar við vorum að alast upp, og átti það oft glaðar stundir saman – á samkomum, í jólaveizlum, á þorrablóti á vetrinn og Íslendingadegi á sumrin, á gull- og silfurbrúðkaupum, og bara heima hjá hvort öðru. Svo kom fólk að, eins og Stefanía Guðmundsdóttir og annað leikfólk með henni, Eggert Stefánsson söngmaður, Sigríður Hall og Dr. B. J. Brandson og svo margir fleiri. En það var margt fólk heima sem gat sungið, leikið á hljóðfæri og flutt ræður. Mamma var á meðal þeirra síðast nefndu og kom oft fram á samkomum í Leslie.”
Hallæri á sléttunni – vestur til Vancouver
,,Svo komu árin 1930, þurrkaárin. Enginn skilur hvað erfitt það var að strita við að búa þau ár nema sá sem reyndi. Hveitinu var sáð um vorið með von um að nú kæmi gott sumar, en regnskýinn sem sýndust vera, reyndust vera rykský. Sun árin voru skárri, en svo má segja að uppskeran hafi verið lítil nema árið 1933 og 1939. Eins og þetta væri ekki nóg var kornverð mjög lágt. Mamma var heilsulítil á þessu tímabili og náði sér sldrei fyllilega. Þegar þau mamma og pabbi hættu að búa 1932, fóru þau til Vancouver og áttu heimili þar með systur minni Jóhönnu, sem þá var yfirhjúkrunarkona á Vancouver General spítalanum. Var margt að sjá bæði í borginni og héruðunum í kring. Við erum þakklát fólkinu í íslenzku lútersku kirkjunni í Vancouver fyrir hvað það var vinveitt foreldrum okkar, og öðrum vinum þar, gömlum og nýjum. Síðustu sex árin áttu foreldrar okkar heimili í Halyk í Foam Lake. Nú gátum við Guðrún séð þau oftar, einkum Guðrún, og börn okkar. Þeim þótti vænt um að sjá vini og nágranna sem voru svo góðir að líta inn til þeirra. Nýja vini öðluðust þau í Anglican kirkjunni í Foam Lake og þar sem þau þekktu hvert mannsbar. Mamma var mikill bókavinur alla æfi og las mikið bæði á ensku og íslenzku. Og svo skrifaði hún eins lengi og ég man eftir mér. Sumt af því hefur verið gefið út en mest ekki. Hún skrifaði í Lögberg í fjðrtíu ár. Nú kveðjum við ástríka og þolinmóða foreldra um stund og lifum í vissri trú að við sjáum þau aftur þar sem öll tár eru þerruð.”
Myndir og kort svo og millifyrirsagnir JÞ.